W Nepalu, kraju o głęboko zakorzenionych tradycjach religijnych i kastowych, dyskryminacja menstruacyjna stanowi poważne wyzwanie dla praw kobiet, pozostając tematem tabu, który przekształca codzienne życie kobiet w cykl ograniczeń, izolacji i przemocy.
W hinduizmie, bo ten w ponad 80% jest religią Nepalczyków, ciało ludzkie i jego wydzieliny są postrzegane przez pryzmat czystości rytualnej. Krew, szczególnie krew menstruacyjna, uważana jest za symbol nieczystości. Co powoduje, że naturalny proces biologiczny, jakim jest menstruacja staje się źródłem marginalizacji kobiet, ograniczającym ich życie społeczne. Ograniczenia obejmują nie tylko zakaz wstępu do domu, dotykania wody czy jedzenia ale bezwzględny zakaz spotkań z resztą rodziny, która wiąże się z przekonaniem o nieczystości kobiet w tym okresie. Wydzieliny ciała, w tym krew menstruacyjna, są traktowane jako nieczyste, co wynika z interpretacji tradycyjnych świętych pism oraz z praktyk religijnych.
Jedną z form izolacji kobiet w czasie menstruacji jest tradycja „chhaupadi”, która ma miejsce w niektórych rejonach tego kraju. Najczęściej „chhaupadi” praktykuje się na obszarach wiejskich i mniej rozwiniętych. Kobiety trzyma się z dala od domów. Przebywają one w specjalnie budowanych chatkach menstruacyjnych, jaskiniach i lasach, gdzie muszą spędzić kilka dni. Nie mają dostępu do higieny, odpowiedniego pożywienia, narażone są na choroby, pogryzienia przez jadowite zwierzęta oraz na gwałty, które wciąż mocno zakorzenione są w kulturze Nepalu. Brak ochrony i izolacja sprzyjają ryzyku ataków seksualnych na młode bezbronne kobiety i dziewczęta, a lęk przed stygmatyzacją i brak zaufania do władz skutkują niskim poziomem zgłoszeń tych przestępstw.
Dodatkowo, w nepalskiej kulturze buddyzmu krew, a w tym menstruację postrzega się jako coś, co przyciąga złe duchy, pogłębiając tym samym stygmatyzację menstruujących kobiet.
W ostatnich latach w Nepalu podejmowane są różnorodne inicjatywy, mające na celu walkę ze stygmatyzacją, ubóstwem menstruacyjnym i poprawę dostępu do produktów higienicznych. Lokalne organizacje i międzynarodowe, jak organizacja non-profit NIDISI (nazwa pochodzi od greckiego słowa „SINIDISI” – czyli sumienie, moralne poczucie dobra i zła), która jest inicjatorem między innymi projektu produkcji biodegradowalnych podpasek z włókien bananowca czy Fundacja Kulczyk z projektem „Days for Girls”, wspierająca produkcję i dystrybucję wielokrotnego użytku podpasek, zajmujące się edukacją nepalskiej społeczności w tematach higieny menstruacyjnej, ponieważ mimo prawnych zakazów wprowadzonych już w 2010 roku, zmiana społecznych przekonań i praktyk wymaga czasu i edukacji.
Nasz Gość z ogromną skromnością opowiedział nam o przeprowadzonych badaniach oraz pracy, jaką wykonał i wciąż wykonuje na rzecz kobiet i zrównoważonego rozwoju w Nepalu, od ponad trzech lat.
Łukasz opowiedział historię kilku kobiet, z którymi między innymi przeprowadził wywiady. Nirmala, Lila czy Rugu, to kobiety które zmagały się z wielowiekowymi ograniczeniami związanymi z menstruacją. Ich historie pozwoliły nam wyobrazić sobie ich życie, w jednym z najmniej rozwiniętych krajów świata, gdzie dyskryminacja menstruacyjna wciąż kształtuje codzienność.
Nirmala, mimo młodego wieku, doświadczyła izolacji związanej z praktyką „chhaupadi”. Została zmuszona do spędzenia dni menstruacji w skromnej chatce, daleko od domowego ciepła i bez odpowiedniego dostępu do żywności i wody.
Lila, jako młoda dziewczyna aby udać się ze swojego miejsca zamieszkania do miasta musiała iść dwa tygodnie w jedną stronę. Pracując jako wolontariuszka w projekcie „Days for Girls”, zaangażowała się w szycie i dystrybucję wielorazowych podpasek, które zmieniają życie wielu kobiet w jej społeczności. Dzięki jej wysiłkom, kobiety zyskują dostęp do podstawowych środków higienicznych, co wcześniej było dla wielu z nich nieosiągalne.
Rugu, mieszkanka odległej wioski, opowiedziała Łukaszowi o swoich lękach braku możliwości usłyszenia własnego dziecka wołającego o pomoc, w czasie kiedy przebywała z dala od rodziny, w czasie menstruacji, a także o wyzwaniach związanych z menstruacją. Jej determinacja w przełamywaniu tabu związanych z menstruacją inspiruje inne kobiety do zmiany swojego podejścia i poszukiwania lepszych rozwiązań dla siebie i swoich córek.
Te świadectwa indywidualnych przeżyć, są motorem zmian, do których nieustannie dąży organizacja NIDISI, do której inicjatywy przyłączył się Łukasz Urbaniak, syn członkini WISTA Poland, Moniki Urbaniak.
Łukasz, w ramach swojej pracy magisterskiej, badał „Wpływ restrykcji menstruacyjnych na życie kobiet w Nepalu”. Jego badania obejmowały wywiady z 846 lokalnymi kobietami, które odwiedził w 14 dystryktach Nepalu. Przemierzył cały kraj, aby zebrać dane i historie osobiste, które ilustrują codzienne wyzwania, z jakimi mierzą się tam kobiety.
Podczas swoich podróży po Nepalu, Łukasz Urbaniak szczegółowo dokumentował lokalne praktyki i wierzenia związane z menstruacją, które są głęboko zakorzenione w strukturze społeczno-kulturowej kraju. Uwzględniał przy tym zróżnicowanie geograficzne Nepalu, które dzieli się na trzy główne regiony: góry, wzgórza i niziny, każdy z nich charakteryzują odmienne warunki życia i specyficzne wyzwania.
Podróżnik i badacz ujawnił również wpływ kastowości, jako znaczący element mający wpływ na życie społeczne. Wyjaśnił jak kasty wyższe, takie jak Brahmini, podtrzymują tradycyjne, konserwatywne wartości, które często utrwalają dyskryminację i nierówności. Ponieważ w Nepalu, podobnie jak w Indiach, przynależność kastowa determinuje dostęp do edukacji, zdrowia, a nawet podstawowych praw, takich jak równość płci.
Przedstawiony materiał dotyczący dyskryminacji menstruacyjnej w Nepalu jest wyraźnym przykładem, jak głęboko kulturowe i religijne normy mogą wpływać na życie społeczne i indywidualne. Walka z tym zjawiskiem wymaga społecznej świadomości, co jest nie lada wyzwaniem dla sprawiedliwości społecznej kobiet w Nepalu.
Nasz gość Łukasz Urbaniak zwrócił uwagę, iż takie projekty jak jego badania, otwierają nowe możliwości dla zrównoważonego rozwoju i wspierania lokalnych społeczności, a w szczególności kobiet. Ponadto, edukacja i świadomość menstruacyjna są kluczowe dla przełamywania tabu na temat menstruacji.
Działania Łukasza Urbaniaka oraz wsparcie ze strony biznesu poprzez programy CSR (Corporate Social Responsibility) i organizacji międzynarodowych ukazują, jak połączone siły mogą prowadzić do realnej zmiany w życiu kobiet, dając im nadzieję na lepszą przyszłość bez dyskryminacji i ograniczeń. Takie wsparcie ma kluczowe znaczenie dla efektywności i zasięgu działalności organizacji, pozwalając na przeprowadzenie niezbędnych reform i interwencji, a połączone siły akademickie, lokalne i międzynarodowe mogą przyczyniać się do realnej zmiany w życiu kobiet, przełamując cykl dyskryminacji menstruacyjnej, który wpływa na miliony kobiet w regionie.
Edukacja na temat higieny menstruacyjnej, dostęp do bezpiecznych i przystępnych cenowo produktów higienicznych, a także promowanie zdrowia kobiet to tylko niektóre z korzyści, które niesie za sobą funkcjonowanie przedsiębiorstw społecznych.
Jednym z ciekawych projektów organizacji NIDISI, który wyróżnia się na tle innych, jest fabryka produkująca podpaski biodegradowalne. Projekt ten został uruchomiony dzięki wsparciu państwa niemieckiego oraz fundacji Kulczyk Foundation, które zainwestowały w odpowiedni sprzęt i technologię. Fabryka wykorzystuje włókna bananowca, który jest lokalnie dostępnym zasobem, a jego wykorzystanie przyczynia się do redukcji odpadów rolniczych. Drzewa bananowe muszą być regularnie przycinane, co generuje duże ilości biologicznych odpadów. Projekt pozwala na ich ponowne wykorzystanie i produkcję ekologicznych produktów higienicznych, które są zarówno przyjazne dla środowiska, jak i bezpieczne dla użytkowników. Fabryki są nie tylko centrami produkcji, ale także miejscami edukacji i pracy dla lokalnych kobiet. Kobiety pracujące w tych zakładach uczą się nowych technologii, zarządzania produkcją oraz aspektów biznesowych związanych z marketingiem i dystrybucją produktów.
*NIDISI, z siedzibą w Nepalu i Niemczech, została założona w 2019 roku jako organizacja non-profit, skupiająca się na wspieraniu zrównoważonego rozwoju i umacnianiu lokalnych społeczności. Główna misja organizacji koncentruje się na edukacji, zrównoważonym rozwoju środowiskowym oraz wsparciu dla kobiet, z szczególnym naciskiem na dostępność czystej wody i zarządzanie odpadami. Organizacja angażuje się również w recykling plastiku i zapewnienie dostępu do czystej wody, jako elementy swoich działań na rzecz środowiska.
Galeria zdjeć
W podziękowaniu za spotkanie i prezentację, wraz z udzieleniem odpowiedzi na wszystkie nasze, często trudne pytania Przewodnicząca WISTA Poland Wanda Dobrowolska-Parfieńczyk wręczyła Panu Łukaszowi poszetkę WISTA. Szczególnie dziękujemy Mamie Pana Łukasza, za zainicjowanie tematyki naszego spotkania. Podziękowania kierujemy również do naszej Koleżanki, Profesor Hanny Klimek, która zorganizowała nasze spotkanie w murach Uniwersytetu Gdańskiego oraz do Pani Prodziekan Profesor Magdaleny Markiewicz.
red. i fot. Joanna Ryngwelska – WISTA Poland
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.